Nazwa gatunkowa: Śnieżyczka przebiśnieg - Galanthus nivalis L. [1,3-5]
Inna nazwa: Przebiśnieg pospolity [3], Przebiśnieg[5]
Rodzina: Amarylkowate - Amaryllidaceae [1,3-5]
Morfologia
Wysokość: 7-20 cm [zbiorcze 1,3,4].
Kwiaty: listki zewnętrzne okwiatu białe, wewnętrzne mniejsze, kreskowane [1], tworzą niby rurkę, na szczycie zielono nakrapiane [4]. Kwiaty zapylane są przez błonkówki [1]. Kwiaty zamykają się przy niedostatecznej ilości słońca [3]. Słupek dolny [1]
Owoce: mięsista torebka [5].
Łodyga: .
Liście: sinozielone [3,4], równowąskie [4,5], szczyt liści jest zaokrąglony [5].
Nasiona:
Korzenie i organy podziemne: śnieżyczka wytwarza owalną, cebulę zabarwioną na jasnozielono [5]
Inne cechy: Roślina trująca. Roślina objęta ochroną gatunkową w stanie naturalnym[5]
Biologia
Długość życia rośliny: roślina wieloletnia, zimująca w polskich warunkach.
Typ rośliny: bylina [1], roślina cebulowa [4].
Kwitnienie: wiosna; luty - marzec (II,III) [1,4].
Rozmnażanie: generatywnie poprzez nasiona i wegetatywnie poprzez cebulki [3].
Ekologia
Pochodzenie:
Zasięg terytorialny: zachodnia, południowa i środkowa Europa i Azja Mniejsza[5]. W Polsce na południowych nizinnych terenach i w Karpatach [4]
Siedliska: gaje, łąki [1], lasy liściaste, zarośla [4]
Roślina chroniona, pod ochroną gatunkową [1,2,4]
Roślina uprawiana na plantacjach zielarskich w celu pozyskania surowca [5]
Uprawa
Stanowisko: słoneczne [2], półcieniste [2,3] cieniste [3]
Podłoże: próchniczne, umiarkowanie wilgotne [2], żyzna [4] .
Nawadnianie:
Nawożenie:
Rozmnażanie: poprzez cebulki przybyszowe od czerwca do września [3,4]. Przebiśniegi można rozmnażać przez nasiona, które kiełkują po roku od wysiania [3]
Rozstawa: cebulki przybyszowe wysadza się co 3-5 cm, na głębokość 8-10cm[4].
Zastosowanie
- Kwiaciarstwo: Roślina ozdobna do grodów skalnych, parków, na trawniki [3,4] grupy [4], dobrze komponuje się z pierwiosnkami, szafirkami i fiołkami [2]
- Zielarstwo: roślina lecznicza [5]
- Zielarstwo: lecznictwo ludowe [5]
Zielarstwo:
Surowiec zielarski:
Cebule śnieżyczki przebiśniegu Bulbus Galanthi [5]
Zbiór surowca:
Cebule muszą być świeże[5]. Dla większości geofitów najlepszym terminem zbioru surowca jest jesień (początek), tuż po zakończeniu wegetacji - wtedy w cebulach gromadzi się najwięcej substancji czynnych i cukrów. Ewentualnie geofity można wykopywać wiosną, przed rozpoczęciem rozwoju roślin.
Informacje dotyczące surowca zielarskiego:
Surowiec zawiera:
alkaloid (galantamina, niwalina) [4]
cukry
Działanie i stosowanie surowca zielarskiego:
Alkaloidy zawarte w cebulach izoluje się i sporządza preparaty pomocne w leczeniu choroby Heinego-Medina, porażeń powylewowych i nużliwości mięśni [4].
W medycynie ludowej surowiec stosowany był jako środek wymiotny i łagodzący stany zapalne [5]
Zastrzeżenia:
Przebiśnieg jest rośliną trującą! Stosowanie wewnętrzne rośliny jak i izolatów z rośliny musi być opatrzone opieką lekarską. Pamiętaj, należy dbać o bezpieczeństwo swoje i innych [5]
Odmiany, gatunki pokrewne i rośliny podobne:
Przebiśnieg Woronowa - Galanthus woronowi A. Los. - gatunek podobny do G. nivalis[5] | |
Śnieżyczka kaukaska - Galanthus elvesii [2] | |
Śnieżyca wiosenna - Leucojum vernum L. - roślina ozdobna, kwitnie luty-marzec (II-III) [1,3,4] | |
Śnieżyca wiosenna karpacka - Leucoium vernum carpaticum [2] | |
Konwalia majowa - Convallaria majalis L. | |
Śnieżnik lśniący - Chionodoxa luciliae Bioss. - Niska bylina o fioletowych lub niebieskawych kwiatach zakwitająca wcześnie na wiosnę |
- Rostafiński J. Siedl O. 1962. Przewodnik do oznaczania roślin. PWRiL, Warszawa.
- Grzegory J. . Ogród przy domu. PWRiL, Warszawa.
- Kiljańska I. (Red.) 1971. Kwiaciarstwo. PWRiL, Warszawa.
- Chlebowski T. , Mynett K. , 1982. Kwiaciarstwo. PWRiL, Warszawa.
- Lewkowicz-Mosiej T. . Leksykon roślin leczniczych. Świat Książki, Warszawa.